Haberler

Haberler

Covid - 19 Salgını ve İş Hukuku Mevzuatı Kapsamında Önlemler

2019 yılının Aralık ayında ortaya çıkan ve tüm dünyada hızla yayılmaya devam eden Covid – 19 salgını nedeniyle Dünya Sağlık Örgütü tarafından 02.03.2020 tarihinde küresel risk seviyesi “Yüksek”ten “Çok Yüksek” seviyesine çıkarılmış ve Uluslararası Kamu Sağlığı Acil Durumu ilan edilmiştir. Avrupa ülkeleri, Çin ve diğer devletler, salgını sınırlandırabilmek için sokağa çıkma yasağı dahil olmak üzere sosyal ve ticari hayatı kısıtlayıcı birçok olağanüstü önlemler almıştır. Ülkemizde de Covid-19 salgınının yaygınlaşmasının önüne geçmek amacıyla önlemler alınmaya başlanmıştır.

Sosyal ve ticari ilişkilerde kısıtlayıcı önlemlerin alınması üretim, lojistik ve diğer birçok sektörün işleyişinin aksamasına neden olmaya başlamıştır. Bu kapsamda işverenler, hem ticari hayatlarının devam etmesini sağlamaya çalışmakta hem de işçilerinin can güvenliğini korumaya çalışmaktadır. Bu yazımızda mevzuatımızdaki düzenlemeler kapsamında işverenlerin iş hukuku kapsamında alabileceği önlemler anlatılacaktır.

Unutmamak gerekir ki, yaşadığımız sürecin nasıl ve ne şekilde ilerleyeceği henüz belirsiz olduğundan tüm bu önlemleri almadan önce somut durumu değerlendirip, sonuca göre hareket etmek gerekir.

1- Uzaktan Çalışma: Uzaktan çalışma, işçinin işveren tarafından oluşturulan organizasyonu kapsamında iş görme edimini evinden ya da teknolojik iletişim araçları ile işyeri dışında yerine getirmesi esasına dayanan ve yazılı olarak kurulan iş ilişkisidir.  Bu şekilde kurulan iş sözleşmelerinde işin tanımı, yapılış şekli, süresi, ücreti, ücretin ödenmesine ilişkin hususlar, işveren tarafından sağlanan ekipmanlar ve bunların korunmasına ilişkin yükümlülükler, işverenin işçi ile iletişim kurması ile genel ve özel çalışma şartları gibi hususların yer alması gerekir.

Uzaktan çalışmada işçiler, esaslı neden olmadıkça salt iş sözleşmesinin niteliğinden ötürü emsal işçiye göre farklı işleme tabi tutulamaz. İşveren, uzaktan çalışma ilişkisiyle iş verdiği işçinin yaptığı işin niteliğini dikkate alarak iş sağlığı ve güvenliği önlemleri hususunda işçiyi bilgilendirmek, gerekli eğitimi vermek, sağlık gözetimini sağlamak ve sağladığı ekipmanla ilgili gerekli iş güvenliği tedbirlerini almakla yükümlüdür.

Bu kapsamda, Covid – 19 salgını nedeni ile işçilerin iş sözleşmelerini uzaktan çalışma modeline dönüştürmek isteyen işverenlerin, işçilerinden bu konuda yazılı onay alması, uzaktan çalışma şartlarını belirlemesi ve işçilerin ücret vb haklarında herhangi bir değişiklik yapmaması gerekir.

2-Ücretli izin: İşveren yönetim hakkı kapsamında işçilerin yıllık izin kullanmasına karar verebilir. Covid – 19 salgını nedeniyle insanlar, kendilerini karantinaya almaları, evden zorunlu haller dışında çıkmamaları tavsiye edildiğinden işveren yönetim hak ve yetkisi çerçevesinde işçilerinin yıllık izinlerini kullanmasına karar verebilir.

Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliğinin 10. maddesinde göre, işveren Nisan ayı başı ile Ekim ayı sonu arasındaki süre içinde, işçilerin tümünü veya bir kısmını kapsayan toplu izin uygulayabilir.

3- Kısa çalışma uygulaması:  Genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerini geçici olarak önemli ölçüde azaltması veya işyerinde faaliyeti tamamen veya kısmen geçici olarak durdurması hallerinde işçilere çalışamadıkları dönem için gelir desteği sağlayan bir uygulamadır. Kısa çalışma uygulaması, üç ayı geçmemek üzere işyerinde uygulanan çalışma süresinin, işyerinin tamamında veya bir bölümünde geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılmasını veya süreklilik koşulu aranmaksızın en az dört hafta süreyle faaliyetin tamamen veya kısmen durdurulmasını ifade eder.

Kısa çalışma yapılması kararını veren işverenin Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü’ne ve varsa toplu iş sözleşmesi tarafı işçi sendikasına yazılı başvuruda bulunması gerekir.

4- Ücretsiz İzin:  İşveren tarafından işçilere ücretsiz izin verilebilmesi için işveren tarafından ücretsiz izin teklifinde bulunulması ve 6 iş günü içerisinde işçinin ücretsiz izne yazılı onay vermesi gerekir. Zira Yargıtay kararlarına göre tarafların ücretsiz izin konusunda anlaşmaları halinde, ücretsiz izin süresi boyunca iş sözleşmesinin askıda kalmaktadır. İşçiden onay alınmaması, işverenin işçinin iş sözleşmesini feshettiği anlamına gelir.

5- Zorlayıcı sebep nedeniyle iş sözleşmesinin askıya alınması: İş Kanununun 40. maddesi uyarınca, bir haftadan fazla süre boyunca, işyerinde işin durmasına sebep olan veya işçinin çalışmasını engelleyen zorlayıcı nedenlerin olması durumunda iş sözleşmesi bu bir haftalık süre için askıya alınır ve bu süre boyunca işçiye yarım maaş ödenir. Bu kapsamda Covid - 19 nedeniyle bölgesel karantinalar uygulanması veya sokağa çıkma yasaklarının uygulanması durumunda işçinin işe gelmesinin mümkün olmaması sebebiyle bir haftalık süre boyunca işveren işçiye yarım ücret ödemekle yükümlüdür.

6- Telafi Çalışması: Zorunlu nedenlerle işin durması, ulusal bayram ve genel tatillerden önce veya sonra işyerinin tatil edilmesi veya benzer nedenlerle işyerinde normal çalışma sürelerinin önemli ölçüde altında çalışılması veya tamamen tatil edilmesi ya da işçinin talebi ile kendisine izin verilmesi hallerinde, işveren iki ay içinde çalışılmayan süreler için telafi çalışması yaptırabilir. Bu çalışmalar fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma sayılmaz. Telafi çalışmaları, günlük en çok çalışma süresini aşmamak koşulu ile günde üç saatten fazla olamaz. Tatil günlerinde telafi çalışması yaptırılamaz.
 
Bu sitede paylaşılan bilgiler yalnızca bilgilendirme amaçlı olup, Türkiye Cumhuriyeti Barolar Birliği'nin ilgili düzenlemeleri uyarınca reklam, teklif, hukuki öneri veya danışmanlık teşkil etmez.Sitede sunulan bilgiler hakkında Aksu Hukuk Bürosu sorumluluk kabul etmez. Bu sitede paylaşılan bilgiler, büronun logosu ve sair veriler Aksu Hukuk Bürosu'na ait olup, büronun yazılı izni olmaksızın kullananlar hakkında yasal işlem yapılır. Bu siteyi ziyaret etmekle, yukarıdaki şartları kabul etmiş sayılırsınız.